Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar diğer bir deyişle KYOK ya da takipsizlik; Cumhuriyet savcısı tarafından yürütülen soruşturma sonucunda şüpheli hakkında kovuşturmaya yetecek yeterli şüphe ve delil bulunmaması sebebiyle ceza mahkemelerinde kamu dava açılmasına gerek görülmediğine dair savcı tarafından verilen karardır.
Kovuşturma, iddianamenin kabulü ile başlar ve mahkemedeki yargılama sürecini ifade eder. Şüpheli hakkında KYOK (takipsizlik) verilirse kişinin şüpheli sıfatı sona erer. Şüpheli hakkındaki soruşturma dosyası kapanır. Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar (KYOK- Takipsizlik) verildiğinde bu karar ilgililerine tebliğ olur. Tebliğden sonra ilgili kişiler bu karara karşı itiraz yoluna başvurabilirler.
Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar (KYOK-Takipsizlik) Hangi Durumda Verilir?
Savcı iki durum gerçekleştiği takdirde şüpheli hakkında kovuşturmaya yer olmadığına dair karar (KYOK-Takipsizlik) verir. Bu iki durum;
- Şüpheli hakkında yeterli şüphe oluşturacak kadar delil elde edilememesi
- Kovuşturma olanağının bulunmaması
Bu durumları kısaca inceleyecek olursak;
Şüpheli Hakkında Yeterli Şüphe Oluşturacak Kadar Delil Elde Edilememesi
Savcının soruşturma aşamasını başlatması içi basit şüphe yeterliyken kovuşturma aşamasına geçmesi için yeterli şüphe gereklidir. Bu sebeple savcının iddianame düzenleyerek kovuşturma aşamasına geçebilmesi için yeterli şüphe olması gerekmektedir. Soruşturma dosyasında yeterli şüphe yoksa bu durumda savcı kovuşturma aşamasına geçemeyecek ve dosya hakkında kovuşturmaya yer olmadığına dair karar (KYOK-Takipsizlik) verecektir.
Kovuşturma Olanağının Bulunmaması
Savcının kovuşturma olanağının bulunmaması durumunda kovuşturmaya yer olmadığına dair karar (KYOK-Takipsizlik) vermesi şu hallerde mümkündür;
- Şikayet Şartının Gerçekleşmemesi: Bazı suçların soruşturması ve kovuşturması şikayete bağlıdır. Yani şikayete bağlı suçların soruşturması ve kovuşturması suçtan zarar görenin şikayeti üzerine yapılmaktadır. Örneğin şikayete tabi olan tehdit suçunun işlenmesi durumunda suçtan zarar gören şikayetinden vazgeçmişse ya da şikayet süresi olan 6 ayda şikayetini gerçekleştirmemişse savcı tarafından kovuşturmaya yer olmadığına dair karar (KYOK- Takipsizlik) verilecektir.
- Dava Zamanaşımı Süresinin Geçmesi: Suçun işlendiği tarihten itibaren zamanaşımı süresi içinde dava açılmamış olması ya da dava açılmasına rağmen süresi içinde davanın sona ermemesi halinde ceza davası düşer. Yani kovuşturma aşamasında dava zamanaşımı süresinin geçmesi durumunda ceza davası düşer. Aynı şekilde soruşturma aşamasında da dava zamanaşımı süresinin dolması halinde savcı KYOK verecektir.
- Yaş Küçüklüğü: Kanunda yaş küçüklüğü nedeniyle cezai ehliyet ve sorumluluğunun olmadığı yönünde hüküm mevcuttur. Kanuna göre 12 yaşından küçük olan çocukların cezai ehliyeti yoktur. Bu sebeple 12 yaşından küçük bir çocuk suç işlediği takdirde savcı KYOK verecektir.
- Suçun Affedilmesi: Suçun affedilmesi halinde genel af ve özel af kavramları önem arz eder. Genel af halinde yürütülmekte olan soruşturma dosyalarında kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilirken; özel af halinde bazı durumlarda KYOK kararı verilirken, bazı durumlarda soruşturma devam ettirilerek kişi hakkında kamu davasının açılması gündeme gelebilir.
- Şüphelinin Cezai Ehliyetinin Olmaması: Akıl hastalığı nedeniyle işlediği suçun anlam ve sonuçlarını algılayamayan ve işlediği suçla ilgili davranışlarını yönlendiremeyen kişiye akıl hastalığı sebebiyle ceza verilmez. Bu sebeple akıl hastalığı bulunan bir kişi suç işlediği takdirde savcı, KYOK verecektir.
Yukarıda saydığımız durumlarda yeterli şüphe olsa dahi yargılama şartları oluşmadığından savcı kovuşturmaya yer olmadığına dair karar (KYOK- Takipsizlik) verecektir.
KYOK (Takipsizlik) Kararını Kim Verir?
Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar (KYOK-Takipsizlik) sadece cumhuriyet savcısı tarafından verilebilen bir karardır.
Savcı, soruşturma dosyası açıldıktan sonra dosyadaki ilgili kişilerin ifadesini alır ve delilleri değerlendirir. Dosyanın sonuca ermesinin ardından dosyada yeterli şüphe varsa iddianame hazırlayarak şüpheli hakkında kamu davası açar. Ancak dosyadaki deliller yeterli değilse, şüpheli hakkında yeterli şüphe yoksa ya da kovuşturma olanağı bulunmuyorsa bu durumda kovuşturmaya yer olmadığına dair karar (KYOK- Takipsizlik) verir.
KYOK (Takipsizlik) Kararına İtiraz Edilebilir Mi?
Savcı tarafından verilen kovuşturmaya yer olmadığına dair karara (KYOK- Takipsizlik) karşı itiraz etmek mümkündür. İtiraz, savcının verdiği kararın doğru olmadığını ileri sürerek bir üst merciiye başvurmak anlamına gelmektedir. Kovuşturmaya yer olmadığına dair karara karşı yazılı bir dilekçe ile itiraz edilmelidir.
KYOK (Takipsizlik) Kararına İtiraz Nasıl Yapılır?
Savcı, kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verdikten sonra bu kararı suçtan zarar görene ve şüpheliye tebliğ eder. Karar ilgililerine tebliğ edildikten sonra 15 günlük itiraz süresi başlar. CMK 173/1′ de “Müşteki veya suçtan zarar gören, kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kendisine tebliğ edilmesinden sonra 15 gün içinde, bu kararı veren Cumhuriyet savcısının yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hakimliğine itiraz edilebilir.” hükmü yer almaktadır.
Daha önce söylediğimiz gibi kovuşturmaya yer olmadığına dair karara karşı itiraz yazılı bir dilekçe ile yapılmalıdır. İtiraz dilekçesinde; savcı tarafından verilen kyok kararının neden yanlış olduğu deliller ile desteklenerek açıklanmalıdır.
KYOK (Takipsizlik) Kararına İtiraz Nereye Yapılır?
Müşteki ya da suçtan zarar gören kişi kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kendisine tebliğ edilmesinin ardından 15 gün içinde kararı veren savcının yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hakimliğine itiraz etmelidir.
KYOK (Takipsizlik) Kararına İtirazın Sonuçları Nelerdir?
KYOK kararına karşı itirazın yapılmasının ardından dosya Sulh Ceza Hakimliği’ne gelir. Bu durumda sulh ceza hakimliğinin verebileceği 3 karar vardır. KYOK kararına karşı itirazın sonuçlarını inceleyecek olursak;
- Sulh Ceza Hakimliği’nin soruşturmayı genişletme talebi; Sulh ceza hakimliği dosyada gerekli gördüğü takdirde soruşturmanın genişletilmesini isteyebilir. Bu durumda sulh ceza hakimliği savcılıktan soruşturmanın genişletilmesi yönünde talepte bulunabilir.
- Sulh Ceza Hakimliği’nin KYOK itirazını kabul etmesi durumu; Başka bir durumda ise Sulh Ceza Hakimliği itirazın haklı olduğu yönünde bir karara varırsa kovuşturmaya yer olmadığına dair kararı (KYOK- Takipsizlik) kaldırır. Bu ihtimal gerçekleştiğinde savcı iddianame hazırlayarak kamu davası açmak zorundadır.
- Sulh Ceza Hakimliği’nin KYOK itirazını reddetmesi durumu; Sulh ceza hakimliği dosyayı inceledikten sonra kovuşturmaya yer olmadığına dair kararı uygun gördüğü takdirde itirazı reddeder. Ancak itirazı neden reddettiğini gerekçeli olarak açıklamak zorundadır. Bu ihtimal gerçekleştiği takdirde mahkeme itirazın reddi kararını savcıya gönderir. Savcı da sulh ceza hakimliğinin bu kararını ilgililere tebliğ eder.
KYOK (Takipsizlik) Kararına Kimler İtiraz Edebilir?
Kovuşturmaya yer olmadığına dair karara karşı;
- Suçtan zarar gören ya da müşteki
itiraz yoluna başvurabilir.
KYOK (Takipsizlik) Kararı Nasıl Kesinleşir?
Kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın iki farklı şekilde kesinleşme durumu vardır.
1- KYOK kararının ilgililere tebliğ edilmesinin ardından itiraz hakkının kullanılmaması durumu; KYOK kararının ilgililere tebliğ edilmesinin ardından 15 gün itiraz hakkı vardır. Suçtan zarar gören ya da müşteki KYOK kararına karşı itiraz hakkını kullanmadığı takdirde 15. günün sonunda kovuşturmaya yer olmadığına dair karar kesinleşir.
2-KYOK kararının ilgililere tebliğ edilmesinin ardından itiraz edilmesi durumu; Kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın ilgililere tebliğinin ardından itiraz hakkının kullanılması durumunda sulh ceza hakimliği bu kararı değerlendirir. KYOK kararına karşı yapılan itirazın sulh ceza hakimliği tarafından reddedilmesi durumunda KYOK kararı kesinleşir.
KYOK (Takipsizlik) Verildikten Sonra Tekrar Soruşturma Açılır Mı?
Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesinin ardından aynı suça dayanarak şüpheli hakkında tekrar soruşturma yapılabilmesi için kanunda iki farklı durum öngörülmüştür;
1- Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesi ve kararın kesinleşmesinin ardından yeterli şüphe oluşturacak yeni deliller meydana çıkması halinde aynı suç için şüpheli hakkında tekrar soruşturma açılması mümkündür. Kısacası KYOK kararının kesinleşmesinin ardından ortaya yeni bir delil çıkmadığı müddetçe aynı suç için şüpheli hakkında tekrar soruşturma açılamayacaktır.
2-KYOK kararının kesinleşmesinin ardından kesinleşen karar aleyhine kanun yararına bozma başvurusu yapılarak kesinleşen KYOK kararının kaldırılması mümkündür. Bu durumda savcının aynı suç için şüpheli hakkında tekrar bir soruşturma başlatma ihtimali vardır.
Sık Sorulan Sorular
KYOK (Takipsizlik) Kararı Sicile İşler Mi?
Ek Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar (Ek Takipsizlik) Nedir?
Ücretli danışmanlık veya avukatlık hizmeti almak için Hazar Hukuk Bürosu ile iletişim kurabilirsiniz. Avukat Feyza Hazar Bursa’da müvekkillerine ceza davalarında avukatlık ve danışmanlık hizmeti vermektedir.
0537 925 38 39
AVUKAT FEYZA HAZAR
HAZAR HUKUK BÜROSU