Boşanma Davalarında Avukatı Tutmak Zorunlu Mudur?
Günümüzde kadınların ekonomik özgürlüğe sahip olmasıyla beraber boşanma oranlarında ciddi bir artış yaşanmaktadır. Evlilikteki temel soruna dayalı olarak, avukat aracılığıyla boşanma davası açılabilir. Boşanma davaları aile mahkemelerinde görülür ve boşanma davalarında avukat tutma zorunluluğu yoktur. Boşanma davasında avukat olmadan tüm kişiler haklarını kendisi savunabilir. Ancak boşanma davaları teknik takip ve hukuki bilgi gerektirdiği için kişilerin boşanma davalarında avukat desteği alması daha doğrudur. Ancak daha önce de söylediğimiz gibi boşanma davası takibinde avukat tutma zorunluluğu yoktur.
Yani kısaca boşanma davalarında avukat şart değildir. Boşanma davalarının takibi yapılırken kişiler internet aracılığıyla bazı şablon dilekçeler bulmaktadır. Ancak internetten bulunan bu dilekçeler ile boşanma davaları bir yere kadar yürütülebilir. Hukuki kayıplar vermemek ve sürecin profesyonelce yürütülmesi için boşanma davalarının avukatla takibi gereklidir.
Maalesef ki kişiler boşanma davalarında avukat olmadan boşanma ve mal rejimi tasfiyesi davaları açmakta ve bazen geri dönüşü olmayan hatalar yapmaktadır. Geri dönüşü olmayan hatalar ile kişi yeniden dava açma hakkını kaybedecek ve sonrasında avukat desteği almaya karar verse bile avukatın durumu düzeltmesi mümkün olmayacaktır. Bu sebeple bu kadar önem arz eden konular için kişiler muhakkak ki boşanma davalarında bir avukattan hukuki destek almalıdır.
Boşanma davası açılırken hangi sebebe dayalı açılacağı, hangi delillerin sunulacağı, delillerin hukuka uygunluğu gibi konulara hakim olan bir avukat ile boşanma davasının takip edilmesi çok önemlidir. Boşanma davalarında avukat, kanunlar çerçevesinde müvekkili lehine savunma yapacaktır. Boşanma davasında deliller ve dilekçelerde sunulan iddialarda dikkatli olunmalı ve boşanma sürecinde mutlaka avukata başvurulmalıdır.
Boşanma davasını kendi araştırmaları ile açan taraf ya da kendisine açılan boşanma davasına kendi araştırmaları ile cevap veren taraf yanlış hamleler yaparak boşanma davasında haklı olacakken haksız konuma düşebilir. Ancak boşanma davalarında tecrübeli bir avukat, bilgisi ve tecrübesi ile boşanma sürecini hatasız sürdürebilir.
Boşanma Davasında Avukatın Rolü
Boşanma davasının her aşamasında avukatın farklı rolleri vardır. Boşanma davasında avukatın rolünü her aşamada farklı yönlerden incelemek mümkündür. Bunları kısaca alt başlıklar halinde inceleyecek olursak;
Boşanma Davasının Açılması ve Takibi
Müvekkil ilk olarak boşanma davasını takip edeceği avukatı seçtikten sonra avukatını vekil tayin etmek için noterden fotoğraflı özel vekaletname çıkarmasıyla avukatın görevi başlar. Boşanma davası sürecinde avukat müvekkilinin hukuki sorunlarını dinler ve dilekçesinde kullanmak üzerine notlar alır. Daha sonra müvekkilinin iddialarına dayanak olması amacıyla müvekkilinden davada kullanabileceği delilleri talep eder. Müvekkilinin kendisine sunduğu delillerin hukuka uygun deliller olup olmadığını değerlendirir. Daha sonra hukuka uygun olan delilleri değerlendirmek üzere dosyaya ekler. Bu noktada unutulmamalıdır ki her delil hukuka uygun olmadığından mahkemeye sunulmamaktadır. Bu noktada boşanma davasında avukatın rolü çok önemlidir. Çünkü kişiler boşanma sebebinde haklı olsa dahi bazen mahkemeye hukuka uygun olmayan deliller sunarak davasını ispatlayamadığı takdirde haksız çıkabilmektedir. Ancak boşanma davasını takip eden avukat, tecrübesi ile hangi delillerin hukuka uygun hangisinin hukuka uygun olmadığının tespitini yaptıktan sonra kanunda belirtilen boşanma sebeplerinden birine dayanarak boşanma davasını açar. Yahut davalı tarafsa cevap dilekçesini dosyaya sunar. Böylelikle boşanma davasına bakan avukat ilk aşama olan davanın açılmasını tamamlamış olur.
Boşanma davalarında avukat bundan sonrası için dosyayı düzenli şekilde takip eder. Dilekçeler aşamasını tamamlar. Kendisine yapılan tebligatları alarak cevap verir. İtiraz edilmesi gereken ara kararlara itiraz eder. Burada önemli olan bir husus davanın her celsesinin düzenli takip edilmesi gerektiğidir. Boşanma davası takip edilmediği zaman dava düşer. Bu sebeple duruşmalara katılmak zorunludur. Duruşmalara asil yerine avukat katıldığı takdirde zaten böyle bir sorun ile karşı karşıya kalınmayacaktır. Çünkü boşanma davasının takibini yapan avukat sizin yerinize dosyayı profesyonel bir şekilde takip edecektir.
Boşanma Davasında Delillerin Sunulması ve Tanık Dinletilmesi
Boşanma davasında deliller hayati şekilde önem taşımaktadır. Çünkü dilekçeler aşamasında iddia edilen ve savunulan her şey ancak ve ancak deliller ile ispat edilebilir. Tanıklar ve tarafların ileri sürdüğü iddiaların dayandığı deliller avukat tarafından mahkeme dosyasına mutlaka sunulmalıdır. Tanıklar, mahkeme huzurunda yemin ederek mahkemede ifade vermelidirler. Boşanma davasında tanıkların dinlendiği celse çok önemlidir. Çünkü tanık, her ne kadar kesin delil olmasa da hakimin fikrini etkileyebilir nitelikte delildir. Ne yazık ki uygulamada bazen tanıklar yalan söyleyebilmektedir. Bu durumda boşanma davasında avukat devreye girerek müvekkili aleyhine tanıklık yapan kişiye sorular yönelterek tanığın yalan söylediğini ispatlamaya çalışmalıdır. Boşanma davasında avukatın rolü bu noktada çok önemli olmaktadır. Tanığın yalan söylediğinin ya da çelişkili ifade verdiğinin anlaşılması halinde hakim tarafından tanığın ifadesi hükme esas alınmayacaktır. Avukat tarafından tanığa sorulacak sorular ile yalan beyanının ispatlanması durumunda aleyhe olan durum lehe döndürülecektir. Bu durumda da boşanma davasında verilecek karar lehinize olacaktır.
Boşanma Davasında Karar Aşaması
Boşanma davasında kararın verilmesiyle birlikte dava sona erer. Ancak bu aşamadan sonra boşanma davasına bakan avukatın davadaki sorumluluğu devam eder. Boşanma davalarında avukat müvekkili aleyhine karar çıktığı takdirde yerel mahkeme tarafından verilen kararı istinaf ederek davayı bir üst mahkemeye taşır. Ardından istinaf mahkemesinden de aleyhe karar çıkması halinde tekrar bir üst mahkeme olan temyiz kanun yoluna başvurabilir.
Anlaşmalı Boşanma Davasında Avukatın Rolü
Anlaşmalı boşanma davası çekişmeli boşanma davası ile kıyaslandığında çok daha kısa sürmektedir. Genellikle tek celsede sona ermektedir. Bu süreç araştırıldığında hızlı ve basit gibi görünse de içerisinde bir çok hukuki ve teknik konu barındırmaktadır. Bu sebeple anlaşmalı boşanma yolu ile boşanmak isteyen tarafların da mutlaka boşanma davalarında tecrübeli bir avukattan yardım alması gerekmektedir. Anlaşmalı boşanma davasının masrafı çekişmeli boşanma davasına göre çok daha azdır. Anlaşmalı boşanma için bazı şartlar mevcuttur ve öncelikle anlaşmalı boşanmak isteyen taraflar bu şartları sağlamalıdır.
Anlaşmalı boşanmanın en önemli şartı ise tarafların resmi nikah tarihinden itibaren 1 yıl evli kalmış olmaları şartıdır. Sonrasında bir anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanmalı ve taraflar boşanmanın tüm sonuçlarında (nafaka, tazminat, velayet.. v.b) tam bir anlaşma sağlamalıdır. Bu anlaşmalı boşanma protokolünün boşanma davalarında tecrübeli bir avukat tarafından hazırlanması çok önemlidir. Çünkü protokolde yapılacak tek bir hata taraflara geri dönülemez hak kaybı yaşatabilir. Anlaşmalı boşanma protokolü imzalandıktan sonra bir dava dilekçesi ile beraber boşanma davası açılmış olur. Sonrasında mahkeme boşanma davası için bir tarih belirler ve tarafların belirlenen tarihte duruşmada olmaları ve boşanmak istediklerini beyan etmeleri üzerine hakim, boşanma protokolünce boşanma kararı verir. Ancak boşanma kararının verilmesiyle boşanma gerçekleşmiş olmaz. Boşanma sonrası gerekçeli kararın taraflara tebliğ edilmesi gerekir. Ancak tüm bu sayılan işlemler bir avukat aracılığı ile yapıldığı takdirde 1-1,5 hafta gibi kısa bir sürede sonuçlanabilmektedir. Bu konuda en profesyonel şekilde davayı yürütmek ve en hızlı sonucu alabilmek için bir avukattan yardım alınmalıdır.
Velayet Davasında Avukatın Rolü
Velayet davaları kamu düzenine ilişkin davalardandır. Bu sebeple hakim hüküm kurarken çocukların menfaati çerçevesinde hüküm kurmaktadır. Bu süreç aile ve boşanma davalarında çalışan bir avukat ile yürütülmelidir. Avukat, mahkemenin hangi belgeleri isteyeceği ve hangi delillerin mahkemeye sunulması gerektiği konusunda müvekkilini bilgilendirecek ve bu süreçte müvekkili ve çocuk lehine mahkemede savunma yapacaktır.
Boşanma Davalarında Avukatın Dikkat Etmesi Gereken Hususlar
Boşanma davaları ile ilgilenen avukatlar boşanma, nafaka, velayet, mal rejimi, tazminat davaları gibi konularda mevzuata ve Yargıtay içtihatlarına hakim olmalıdır. Boşanma ve boşanma ile bağlantılı olan tüm konularda eğitimlere katılmalı ve sertifikalar almalıdır.
Aile ve Boşanma Hukukunun Diğer Alanlarla İlişkisi
Öncelikle boşanma davalarına bakan avukatlar Aile Hukuku, Türk Medeni Kanunu, Türk Ceza Hukuku, Miras Hukuku, HMK, Tazminat Hukuku, 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’a hakim olmalıdır. Bunun yanı sıra boşanma davasında önemli olabileceğinden ötürü kira sözleşmeleri ve gayrimenkul hukukuna da hakim olmalıdır.
Boşanmak isteyen taraf kira sözleşmesini diğer eşten bağımsız olarak feshetme hakkına sahiptir. Boşanma davasına bakan avukat da bu noktadaki uyuşmazlıklarda müvekkilini bilgilendirmeli ve hukuki sorunu çözmelidir.
6284 sayılı kanun gereğince şiddet tehlikesi ile karşı karşıya olan kişi için boşanma davasını takip eden avukat koruma talebinde bulunacaktır ve şiddet gören kadın ya da erkek lehine mahkemeden tedbir kararı aldıracaktır. Aleyhine tedbir kararı çıkarılan kişi tedbirlere aykırı davrandığı takdirde cezalandırılacaktır.
Tarafların evlilik içerisinde çıkan sorunları bazen ceza hukuku kaynaklı olabilmektedir. Eşlerden birinin evlilik içinde diğer eşi yaralaması, dolandırması, hakaret, tehdit gibi durumlar söz konusu olabilmektedir. Bu noktada ceza hukuku ve boşanma hukuku bir araya gelmektedir. Avukatın; aile hukuku, ceza hukuku, kira ve miras hukukunda tecrübe sahibi olması gerekmektedir.
Tarafların bazı anlaşmazlıkları da miras hukukuna ilişkindir. Bu sebeple avukatın miras hukukunda bilgi sahibi olması önemlidir.
Tüm bunların yanı sıra boşanma sonrası tazminat ve nafakaya ilişkin icra takibi başlatmak gerekebilmektedir. Yani boşanmaya bağlı olarak bir eş lehine tazminat veya nafakaya hükmedildiğinde ve diğer eş bir ödeme yapmaması durumunda avukat ödeme yapmayan eş aleyhine icra takibi başlatmalıdır. Bu durumda da boşanma davasına bakan avukatın icra hukuku alanında da tecrübe sahibi olması önemlidir.
Yukarıda sayılan sebeplerle boşanma davasına bakan avukatın sadece aile ve boşanma hukukunda tecrübe sahibi olması yeterli değildir. Çalışmalarını aile ve boşanma hukukunda yoğunlaştırmış, Bursa’da boşanma hukuku alanında çalışan avukat Feyza Hazar; aile hukuku, ceza hukuku, gayrimenkul hukuku, miras hukuku, kira hukuku, icra hukuku, tazminat hukuku gibi davalara bakmaktadır. Çünkü boşanma sürecinde avukatın sadece aile hukukuna hakim olması yetersiz kalacaktır.
Aile ve Boşanma Hukukuyla İlgilenen Avukatlar Hangi Davalara Bakmaktadır?
Boşanma davaları ile ilgilenen avukat, Medeni Kanunu kapsayan tüm davalara bakmaktadır. Boşanma davalarında tecrübeli bir avukatın bakabileceği aile mahkemelerinde görülen tüm davaları şu şekilde sıralamak mümkündür;
- Anlaşmalı Boşanma
- Çekişmeli Boşanma
- Şiddetli Geçimsizlik (Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Nedeniyle Boşanma) Sebebiyle Boşanma
- Terke Dayalı Boşanma
- Zina Sebebiyle Boşanma
- Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma
- Fiili Ayrılık Sebebiyle Boşanma
- Suç İşleme ve Haysiyetsiz Yaşam Sürme Sebebiyle Boşanma
- Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma
- Maddi ve Manevi Tazminat
- Nafaka Artırımı
- Nafaka İndirilmesi
- Nafaka Kaldırılması
- Velayet Talebi
- Velayet Değiştirilmesi
- Velayet Kaldırılması
- Mal Rejiminin Tasfiyesi
- Mal Paylaşımı
- Mal Ayrılığı
- Evliliğin İptali
- İddet (bekleme) Müddetinin Kaldırılması
Boşanma davalarında tecrübeli bir avukat, boşanmaya ilişkin her davada avukatlık hizmeti vermektedir. Ayrıca aile hukuku, kira hukuku, miras hukuku gibi boşanmaya bağlı olan tüm davalarda nitelikli hizmet sağlamaktadır.
Boşanma Davasında Avukat Tutarken Nelere Dikkat Etmek Gereklidir?
Bu yazıyı okuyorsanız muhakkak ki bir boşanma sürecinde ya da boşanma sürecine girmek üzeresinizdir. Her evlilik ve her insan birbirinden farklıdır. Bu bağlamda her boşanma davası da birbirinden farklı olacaktır. Örneğin bir yakınınız boşanmış olabilir ve siz kendi davanızda da yakınınızdan duyduğunuz şeylerin olacağını düşünüyor olabilirsiniz. Ancak her boşanma davası kendine hastır. Bu nedenle boşanma davalarında tecrübeli bir avukat araştırırken, çalışmalarını aile ve boşanma hukukunda yoğunlaştırmış bir avukat tercih edilmelidir. Boşanmak isteyen nelere dikkat etmeli, dilekçesinde nelere yer vermeli, hangi delillere dayanmalı, kimleri tanık göstermeli gibi konuları boşanma davalarında tecrübeli bir avukat tayin ederek hazırlamak çok önemlidir. Avukat tutmadan dava sürecinde bir yanlışlık yapılması boşanma davasında geri dönülemeyecek zararlar ortaya çıkmasına sebep olabilir.
Boşanma davanızı takip edecek bir avukat arıyorsanız avukatınızla doğru ve etkili bir iletişim kurabildiğinizden emin olmanız gereklidir. Çünkü avukatın boşanma davasını en etkili şekilde yürütmesinin yolu sizi ve taleplerinizi en iyi şekilde anlamasıyla gerçekleşir. Vekalet vermek istediğiniz avukatın web sitesini ve hakkındaki yorumlarını incelemeniz önemlidir. Bu incelemeler ile avukat hakkında bilgi sahibi olmuş olursunuz. Avukat ile görüşmenizde sorduğunuz sorulara cevap verebiliyor olması gerekir. Çünkü boşanma davalarında tecrübeli bir avukat bilgili ve sorulara cevap verebilen bir avukattır. Boşanma davalarına bakan bir avukat tutarken asıl ve en önemli olan şey çalışmayı düşündüğünüz avukatın size duymak istediğiniz şeyleri değil, gerçekleri söylemesidir.
2024 Yılı Boşanma Davası ve Avukat Ücretleri
Boşanma davasında avukatın alacağı ücretin alt sınırı, Türkiye Barolar Birliği tarafından her yıl resmi gazetede yayımlanarak belirlenmektedir. 2023 Yılı Boşanma Davası ve Avukat Ücreti alt sınırı 17.900 TL‘dir. Boşanma davasında avukatın, resmi gazetede yayımlanan bu asgari miktarın altında avukatlık ücreti alması yasaktır.
Türkiye Barolar Birliği tarafından resmi olarak yayımlanan avukatlık asgari ücret tarifesinin yanı sıra, avukatların mensubu oldukları barolar tarafından da her yıl tavsiye niteliğinde bir avukatlık ücret tarifesi yayımlanmaktadır. Bu tarifeyle, avukatların hangi dava türü için ne kadar ücret alması gerektiğine yönelik tavsiye niteliğinde ücretler belirlenmektedir. Fakat boşanma davasında avukatın mensubu olduğu baro tarafından belirlenen bu tarifeye uyma zorunluluğu yoktur. Buna bağlı olarak, boşanma davasını takip edecek olan avukatın tavsiye niteliğindeki ücret tarifesinin altında ücret alması kendi inisiyatifindedir.
2024 yılı boşanma davası ve avukat ücreti için Bursa Barosu’nun tavsiye niteliğindeki ücret tarifesi;
- Anlaşmalı boşanma davası ücreti: 36.000 TL
- Çekişmeli boşanma davası ücreti: 50.250 TL
olarak belirlenmiştir.
Fakat daha önceden de belirttiğimiz gibi bu ücretler tavsiye niteliğindedir. Boşanma davasını takip edecek olan avukatın, mensubu olduğu baro tarafından yayımlanan bu tavsiye niteliğindeki ücretlerin altında ya da üstünde iş ve dava almasına engel bir durum yoktur. Ancak şunu da tekrar belirtmek gerekirse; Türkiye Barolar Birliği tarafından yayımlanan avukatlık ücret tarifesine göre; avukatın, aile mahkemesinde görülen davalarda 17.900 TL’nin altında bir ücret alması kesinlikle yasaktır. Çalışmak istediğiniz avukatın vekalet ücreti hakkında bilgi almak için kendisine ulaşıp sormak en doğrusu olacaktır.
Boşanma Davası Açma Masrafları
Boşanma davalarında avukata verilen vekalet ücretinin yanı sıra açılacak olan dava için masraf ve harç ödemesi yapılmak zorundadır. Dava açma masrafları davacı tarafından mahkemede yapılacak işlemlere göre değişmektedir. Dava masrafları mahkemede dinlenecek tanık sayısı, dosyanın bilirkişiye gidip gitmeyeceğine göre farklılık gösterebilir. Ancak boşanma davası açarken mahkeme veznesine yatırılması gereken harç ve giderlerin ücreti her yıl değişmekle birlikte 2024 yılı için boşanma davası açma masrafları ortalama olarak 2000-2500 TL civarındadır.
Adli Yardım Yolu ile Boşanma Nedir?
Boşanma davası açmak isteyen ancak avukat tutamayacak olan hatta bazı durumlarda dava masraflarını dahi karşılayamayacak durumda olan kişiler bulunduğu ilin barosuna bağlı adli yardım bürolarına başvurabilir. Adli yardım bürosuna başvurduktan sonra başvurucudan bazı belgeler istenir. Bunlardan en önemlisi fakirlik belgesidir. Kişinin üzerine kayıtlı hiçbir malvarlığı ve hiçbir gelirinin olmaması gerekmektedir. Başvurucu bu şartları sağladığı takdirde Adli Yardım kendisine bir avukat atanmasına karar verir. Ancak kişi bu şartları sağlamıyorsa üzerine kayıtlı bir taşınmaz, araç yahut herhangi bir yerden gelirinin olduğu saptandığı takdirde kişinin başvurusu reddedilir. Adli yardım hakkında daha detaylı bilgi almak ya da başvuru yapmak için kişi bulunduğu ildeki baronun adli yardım bürosuna başvurabilir.